*کلید و زمام امور به دست خدای سبحان*

* بسم الله الرحمن الرحیم *

زمام هرچیزی هم به دست خداست اختصاصی به حیوانات و جنبنده‌ها ندارد، اگر فرمود: و ما من دابّة إلاّ هو ءٰاخذ بناصیتها ، این چنین نیست که غیر دابّه ناصیه نداشته باشد و زمام‌دار غیر دابّه خدا نباشد، اینچنین نیست. هر چیزی مخصوصاً دابّه‌ها زمامشان بدست خداست، آن زمام دیگر أمر زمینی و زمانی و أمثال ذلک نیست، چون خود زمان هم یک زمامی دارد، خود مکان هم یک زمامی دارد، خود تدریج هم یک زمامی دارد، خود فصول و سنین و شهور و أعوام هم زمامی دارد، هیچ چیزی نیست مگر اینکه پیشانی دارد و پیشانی هر چیزی بدست خداست، یعنی خدا سبب هر چیز است که و ما من دابّة إلاّ هو آخذ بناصیتها، ناصیه هر چیزی باعث پیدایش اوست،

 کلید هر چیزی به دست اوست، همهٴ آنچه که در جهان خارج است با کلید باز و بسته می‌شود چون عالم نه عالم تصادف است نه سببیّتش به غیر خدا منتهی است، بلکه عالم، عالم اسباب و مسببات است اولاً و سلسله اسباب به مسبب الاسباب منتهی می‌شود ثانیاً، لذا فرمود: هر چیزی در جهان بخواهد یافت بشود کلیدی دارد و همهٴ کلیدها به دست خداست که و له مقالید السمٰوات و الارض . در بحثهای کلید جهان هم ملاحظه فرمودید که کلید دولبه دارد گاهی این سمت باز می‌کنند می‌شود مفتاح و گاهی آن سمت می‌چرخانند می‌شود مغلاق. هر دو لبه به دست خداست، اگر انسان مشمول لطف او باشد، طوری می‌پیچاند که باز بشود بشود مفتاح؛ و اگر مشمول قهر خدا شد، طوری می‌پیچاند که بشود مغلاق، فرمود: بی خود، خودتان را هدر ندهید، از غیر خدا هم کمک نطلبید، به این در و آن در هم نزنید، هر چیزی کلیدی دارد، تنها کلید به دست خداست، بکوشید که برایتان مفتاح باشد نه مغلاق. 

پس هر چیزی یک زمامی دارد که آن زمام ثابت است، لا یتغیر است و به دست خدای سبحان است. از آن زمام بعنوان ملکوت یاد شده است.

____________________

جلسه 217 تفسیر سوره بقره علامه جوادی آملی